پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ های آتشفشانی محور قم- تهران

Authors

اشرف علیپور

a alipoor faculty of earth sciences, kharazmi universityدانشگاه خوارزمی، دانشکدۀ علوم زمین حسین معین وزیری

h moinevaziri faculty of earth sciences, kharazmi universityدانشگاه خوارزمی، دانشکدۀ علوم زمین محمدهاشم امامی

m.h emami geological survey of iranسازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور فریبرز مسعودی

f masoudi faculty of earth sciences, shahid beheshti universityدانشگاه شهید بهشتی، دانشکدۀ علوم زمین

abstract

در امتداد آزاد راه تهران- قم )ایران مرکزی (در مسیری به طول 80 کیلومتر، مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی شامل بازالت، تراکی بازالت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت؛ داسیت، ریولیت، سنگ های آذرآواری )توف و ایگنمبریت( همراه با سنگ های رسوبی متعلق به ائوسن پسین در چند محور رخنمون یافته­اند. این منطقه به وسیلۀ تعدادی گسل با روند شمال غربی جنوب شرقی به صورت هورست و گرابن درآمده، گرابن ها با رسوبات پلیوکواترنر پوشیده شده و درهورست ها رخساره های مختلف آتشفشانی ظاهر شده­اند. سنگ های آتشفشانی غالباً کالک­آلکالن، آلکالن و گاهی توله­ایتی هستند. ویژگی­های ژئوشیمیایی این سنگ­ها غالباً با سنگ های ماگمایی محیط های فرورانش مطابقت دارد و در نمودارهای عنکبوتی از لحاظ  hfse (ti, y, p  و nb) دارای آنومالی منفی و از نظر lile (k, rb, cs, sr, ba, th, pb ) دارای آنومالی مثبت هستند اما آنومالی منفی ta دیده نشده و nb نیز آنومالی منفی واضحی نشان نمی­دهد. نمودارهای عنکبوتی این سنگ ها، در مقایسه با n-morb، نشان می دهد که ماگماهای آن ها از ذوب گوشته­ای شبیه به گوشتۀ n-morb منشأ گرفته­اند با این تفاوت که این ماگما­ها از عمق بیش تر (نسبت به سنگ منشأ morb) که در آن گارنت پایدار بوده است (آنومالی منفیy) و پلاژیوکلاز حضور نداشته (آنومالی مثبت eu) سرچشمه گرفته­اند. نمودارهای عنکبوتی مقایسه شده با گوشته اولیه، نیز نتایج بالا را تأیید می کنند و نشان می­دهند که ماگماهای این سنگ ها منشأ گوشته­ای دارند (آنومالی مثبت eu) و در ذوب گوشته نیز سیالات نقش داشته­اند (آنومالی مثبت cs، th، k، la و pb). بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی سنگ های آتشفشانی ائوسن از قم تا تهران نشان می دهد که هیچ گونه پلاریتۀ ژئوشیمیایی، شبیه به آن چه که در زون های فرورانش دیده می­شود، در سنگ های آتشفشانی این مسیر وجود ندارد. چندگانگی موجود در نتایج حاصل از بررسی های ژئوشیمیایی این تصور را به وجود می آورد که شاید شکسته شدن ورقۀ اقیانوسی در کرتاسۀ بالائی، توقف فرورانش و شیب بسیار کم  ورقۀ اقیانوسی موجب هم سانی ماگماتیسم در سراسر ایران مرکزی شده باشد. به علاوه نباید نیروهای کششی محلی و حرکات چرخشی بلوک ها ناشی از عمل کرد گسل های امتدادلغز در بالای یک زون فرورانش مورب را نادیده گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی محور قم- تهران

در امتداد آزاد راه تهران- قم )ایران مرکزی (در مسیری به‌طول 80 کیلومتر، مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی شامل بازالت، تراکی بازالت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت؛ داسیت، ریولیت، سنگ‌های آذرآواری )توف و ایگنمبریت( همراه با سنگ‌های رسوبی متعلق به ائوسن پسین در چند محور رخنمون یافته­اند. این منطقه به‌وسیلۀ تعدادی گسل با روند شمال‌غربی جنوب‌شرقی به‌صورت هورست و گرابن درآمده، گرابن‌ها با رسوبات پلیوکواتر...

full text

پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی کواترنری زیری (شمال شرق سراب، آذربایجان شرقی)

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی و در شمال شرق شهر سراب قرار دارد. این منطقه از نظر زون‌بندی ساختمانی، در زون ایران میانی و زیرزون البرز- آذربایجان واقع است. براساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه، جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه بوده و متشکل از مخروط و روانه‌های تراکی‌آندزیتی با بافت پورفیری می‌باشند. براساس مطالعات پتروگرافی سنگ‌های آتشفشانی فوق دارای بافت‌های پورفیری با...

full text

پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی کواترنری زیری (شمال شرق سراب، آذربایجان شرقی)

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی و در شمال شرق شهر سراب قرار دارد. این منطقه از نظر زون‌بندی ساختمانی، در زون ایران میانی و زیرزون البرز- آذربایجان واقع است. براساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه، جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه بوده و متشکل از مخروط و روانه‌های تراکی‌آندزیتی با بافت پورفیری می‌باشند. براساس مطالعات پتروگرافی سنگ‌های آتشفشانی فوق دارای بافت‌های پورفیری با...

full text

مطالعه پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگهای آتشفشانی منطقه نهاوند

منطقه مورد مطالعه در غرب ایران ، استان همدان واقع شده است. قدیمی ترین سنگهای رسوبی منطقه شامل سنگهای آهکی با میان لایه هایی از ماسه سنگ و سنگ آهک تخریبی است که براساس شواهد فسیل شناسی به کربونیفر-پرمین نسبت داده شده اند. دوران مزوزوئیک در این منطقه بصورت رخنمون های گسترده ای از قطعات آتشفشانی ، آتشفشانی و نیمه آتشفشانی از سایر دورانها متمایز است.منطقه نهاوند بخشی از زون سنندج-سیرجان است که تراس...

15 صفحه اول

پتروگرافی،پترولوژی و پتروگرافی سنگهای آتشفشانی محور قم- تهران

منطقه مورد مطالعه در شمال غرب و جنوب غرب دریاچه حوض سلطان و در امتداد آزاد راه تهران- قم قرار دارد. این منطقه دارای مختصات جغرافیایی 50 و ?50 تا 50 و ?56 طول شرقی و 34 و ?35 تا 34 و ? 39 عرض شمالی بوده و بخشی از ایران مرکزی می باشد. بر اساس تحقیقات اخیر ولکانیسم ائوسن در محور ساوه- بزمان و ایران مرکزی با فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس در ارتباط بوده است. در این تحقیق تغییرات ژئوشیمیایی سنگهای آ...

15 صفحه اول

پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ های آتشفشانی پلیو-کواترنری منطقه ناسفنده، شمال شرق نهبندان (شرق ایرن)

مجموعه آتشفشانی ناسفنده واقع در بخش شمال شرقی نهبندان، یکی از رخنمون های جوان است که بر روی نهشته های رسوبی (شبه فلیش) و در امتداد گسل نهبندان شرقی در بخش شمالی ایالت ساختاری سیستان قرار گرفته است. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه شامل تراکی آندزیت، آندزیت بازالت، بازالت و اُلیوین بازالت با بافت های پورفیری با خمیره ی میکرولیتی، جریانی و حفره ای می باشد. کلینوپیروکسن و اُلیوین به همراه مقادیر کمی آمفیب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
یافته های نوین در زمین شناسی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۱۷۹-۱۹۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023